Onze historie

Het ontstaan

In 1911 kende Nispen al een toneelvereniging met de naam R.K. Toneelvereniging Het Kruisverbond. Vanwege het repeteren op een vastendag, ontstond er ruzie met de geestelijk adviseur. Deze liep zo hoog op, dat de vereniging uit elkaar viel en verschillende oud-leden richtten in 1919 een nieuwe vereniging op: toneelvereniging Tot Onderling Genoegen. Zij traden  voor het eerst in december 1920 op. Het jaar daarop veranderde de vereniging haar naam in Toneelvereniging Onderling Kunstgenot en deze naam gebruiken we nog steeds. 

De oprichters

De oprichters waren in 1919: Cees Meeuwsen, Ant. Van Eekelen, Harrie de Bruin, Piet Vos, Kees van Eekelen, Aug. Antonnissen. Merijn de Bakker, Jan Bastiaansen, Jan Schepers, Jan Uitdewilligen, Kees Schepers, Kees Matthijssen, A. Uitdehaag en Jan van Eekelen.

De eerste regisseur was de hoofdonderwijzer L. Broos. De eerste repetities werden bij hem aan huis gehouden. De eerste geestelijke adviseur was kapelaan Joling zaliger, later bekend als rector in Dongen. De eerste grimeur was Harry Nouwelaars uit Essen. Het eerste stuk dat gespeeld werd was het drama “De godloochenaar”. Een toneelzaal was Nispen toen nog niet rijk; er werd gewoon in een café gespeeld. Het podium werd gemaakt van lege biervaatjes met daarop planken. Elektrisch licht was er toen ook nog niet. Er werd gespeeld onder petroleumlampen en met kaarslicht. De eerste uitvoeringen waren in het café van Bet de Bakker.

De oorlog

Na 1930 ging men in het patronaat spelen. Dat was een mooie zaal met een prachtig toneel voor die tijd. Deze stond bij de jongensschool in de Dorpsstraat. Op het einde van de oorlog (1944) werd de zaal plus de jongensschool plat gebombardeerd, dus na de oorlog hadden we weer geen zaal.

Van 1941 tot 1944 heeft de vereniging geen voorstellingen gegeven vanwege de oorlog. We mochten wel spelen, maar dan moesten we lid worden van Duitse cultuurkamer en dat wilde de vereniging absoluut niet.

Na de oorlog heeft de vereniging wel met een wagen meegedaan aan de bevrijdingsoptocht.
De eerste uitvoering na de oorlog hebben we gespeeld in de pastorie. Deze had met de oorlog ook veel geleden maar werd wat provisorisch opgeknapt, zodat we twee van de grote kamers, die achter elkaar lagen, èèn zaal maakten. De familie Goossen woonde toen tijdelijk in de pastorie, omdat hun boerderij aan Eerenburg zwaar was beschadigd in de oorlog. De familie Goossen zorgde voor een bakje koffie voor de toneelspelers. Na de pastorie zijn we naar café De Brembos van eigenaar C. van Genk gegaan. Van het opkamertje werd een toneel gemaakt en we konden weer spelen. Het café zat tijdens de uitvoeringen zo vol dat men buiten voor de ramen stond te kijken.

Intussen was er in 1946 een noodzaal gebouwd op de plaats waar de jongensschool gestaan had. Het was een grote houten barak. De naam werd: “Zaal Concordia”. Het eerste stuk dat we er speelden was: “Schip in nood”.

Bijzondere actie in 1946

Nispen heeft in 1946 een flinke partij glas geschonken gekregen van de gemeente Voorschoten, om alle kapotte ramen op te lappen, die vernield waren tijdens de oorlog. De inwoners van Voorschoten hadden een actie op touw gezet onder de naam RUITEN TROEF. In deze gemeente zaten veel glastuinders en die konden nog wel glas missen voor Nispen.

In het najaar van 1946 hebben we als dank aan de gemeente Voorschoten de revue “Zo gaot ie goed” opgevoerd in een zaal van 1200 personen. Dit was een zaal in de kazerne van de Koninklijke Marine, die hiervoor aan ons beschikbaar was gesteld.
Bij aankomst in Voorschoten werden we aan de rand van de gemeente opgewacht door de plaatselijke fanfare en met muziek werden we naar een restaurant gebracht, waar we een maaltijd aangeboden kregen. Daarna gingen we naar de kazerne om het toneel klaar te maken

Om 20.00 uur konden we starten en de zaal zat inmiddels overvol. Dit was een prachtig gezicht; zo’n grote volle zaal.
De revue viel zeer goed in de smaak bij de aanwezige dorpsgenoten van Voorschoten. Het applaus was geweldig! We moesten wel maken dat we voor 23.00 uur klaar waren, want de mensen moesten voor 24.00 uur thuis zijn. Dit vanwege de zaterdag; de bevolking daar (overwegend protestant) mocht zondags niet van huis.

De revues
In de jaren die volgden hebben we verschillende revues gespeeld. Onder andere in 1945 de eerste: “Wat zeg je daar van”, in 1946 “Zo gaot ie goed”. In 1948 “We komme er wel”, in 1949 “Agge mar leut et” en in 1959 “Nou zumme `t emme”. Dit was de vijfde dus een lustrum en wel de beste van allemaal. Deze revue hebben we nog voor een volle zaal in de Katholieke Kring in Roosendaal gespeeld.

In 1951 brachten we de 6e revue “`t Is weer raok” en in 1954 “Ge mot is komme”. Op 29 juli 1972 verzorgde Onderling Kunstgenot een cabaretavond ter gelegenheid van de Zonnebloem. Op 15 mei 1981 wordt de laatste revue opgevoerd ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van voetbalvereniging N.S.V. uit Nispen. Dit gebeurde in een tent op sportpark “De Wallen”. Deze revue/cabaretavond werd gebracht in samenwerking met zangkoor “St.                                                                      Ceacilia” en een zangkoor uit Hoogerheide.

Gemend spelen
In 1950 heeft Onderling Kunstgenot het eerste gemengde stuk, gespeeld “Kinderen van ons volk” van de bekende Vlaamse schrijver Antoon Coolen. Maar vòòr we gemengd mochten spelen was er wel hert een en ander gebeurd. De geestelijkheid van Nispen was er niet voor, dus trokken we zelf de stoute schoenen aan en gingen op auditie bij bisschop Hermans in Breda. We hadden daar een heel vruchtbaar gesprek. De bisschop nam nadien contact op met onze pastoor (Fassaert). Deze vond het niet zo leuk dat we naar de bisschop waren geweest, maar we mochten in ieder geval gemengd gaan spelen.
Intussen hadden we een nieuwe zaal. Vanaf november 1950 kregen we de beschikking over een prachtige zaalaccommodatie: Zaal Verhoeven. 
Het eerste stuk dat we daar speelden was: “Kinderen van ons volk”, het eerste gemengde stuk. Nu  spelen we nog steeds in deze zaal, die ondertussen wel diverse verbouwingen heeft ondergaan.

Repertoire van toen

Als eerste werd er altijd een zwaar drama gespeeld waarbij flink gehuild kon worden: hoe meer natte zakdoeken, hoe meer succes. Na de pauze werd er dan nog een vrolijk blijspelletje gespeeld zodat de mensen tot vrolijk naar huis gingen.
Enkele titels van stukken van vroeger:
“Eert U vader en moeder”, “Onschuld zegepraald”, “De plichtvergeten vader” en “De dertiende klokslag”. Dit waren allemaal zware drama`s.
Bekijk hier het overzicht van alle gespeelde stukken (> link naar overzicht)

Ook mochten er in die tijd geen dames en heren tegelijk naar een uitvoering.
`s Middags werd er gespeeld voor de dames en `s avonds voor de heren.
Na enkele jaren in het café van Bet de Bakker gespeeld te hebben, ging men naar het café van Toon Bartelen.
Vanaf 1923 speelde men in café Wed. P. v. Terheiden. Hiervan is nog een programma in het archief van Onderling Kunstgenot aanwezig.
Men speelde eerst een drama in vier bedrijven en daarna een komische voordracht.
Tot slot nog een blijspel van èèn bedrijf, muzikaal opgeluisterd door piano en viool.
De prijs voor een avond toneelplezier was toen al 50 cent + 10 cent plaatsbespreking.

40 jarig bestaan

Onder grote publieke belangstelling van niet alleen Nispense verenigingen en personen, maar ook van buiten Nispen is op 8 november 1959 het 40-jarig bestaan gevierd. Er waren toen nog 14 oprichters aanwezig. Als jubileumstuk werd: “Het witte schaap van de familie” gespeeld.

Ontspanning

In de jaren 50-60 gingen de leden als ontspanning verschillende keren op stap. De reisjes gingen o.a. naar de grotten van Han, Valkenburg-Vaals, Openluchtmuseum Arnhem, Panorama Mesdag in Den Haag, vliegveld Schiphol en zelfs een tweedaagse reis naar Duitsland. Nadat we heel Nederland wel gezien hadden werd er elk jaar een feestavond gehouden of men ging bv. naar de schouwburg.

Blauwe Wimpel

Vanaf 1956 is er gestart met het gemeentelijk toneelconcours “De Blauwe Wimpel”, een jaarlijks terugkeren concours onder de Roosendaalse en Nispense toneelverenigingen. Wie de eerste prijs behaalde mocht “De Blauwe Wimpel” een jaar in zijn bezit houden. Het eerste stuk dat Onderling Kunstgenot bracht voor het 

concours was: “De Wonderdokter”, waarmee we de tweede prijs behaalden. Onderling Kunstgenot heeft 5 maal het concours gewonnen;

• in 1965 met het stuk “Amor verhandelt peppels”
• in 1972 met “Dokter Lexo”
• In 1981 met “Verre vrienden”
• In 1983 met “Saldo Mortale” 
• In 1987 met het stuk “Kom doe eens wat”. 

Op 24 mei 1981 werd in schouwburg De Kring in Roosendaal het 25-jarig bestaan van het concours om de Blauwe Wimpel gevierd met een eenaktervoorstelling. Van elke deelnemende vereniging speelde iemand mee in deze voorstelling. Voor onze vereniging had Adriënne van Pul-Roeken zich beschikbaar gesteld. Ze speelde juffrouw Trap in de eenakter “Leven met een parasol”. De regie was in handen van Phily Gijzen-van Unen.

In 1988 is de gemeente na ruim 30 jaar gestopt met het concours wegens bezuinigingen.

70 jarig bestaan

Op 24 juni 1989 was het dan zo ver. Op een mooie zomerse avond werd het theaterfestival “Roddel en Komedie” in het kader van het 70-jarig bestaan van onze vereniging gehouden. Dat deze avond vlekkeloos verliep is natuurlijk te danken aan het comité 70-jarig bestaan, dat hiervoor ontzettend veel werk heeft verzet. Op de jaarvergadering van 25 mei 1987 werden hiervoor de eerste plannen gesmeed.

In eerste instantie werd het meeste werk besteed aan het samenstellen van een zogenaamde Nispense evenementenkalender, zodat de kosten van het evenement enigszins gedekt zouden kunnen worden. Op 5 november 1988 gingen we met praktisch alle leden de straat op om deze kalender aan de man te brengen. Dankzij de uitstekende pr. (publicaties in de plaatselijke kranten, dagbladen, kabelkrant en het persoonlijk aanbieden van een kalender aan burgemeester Schneider) was dit niet moeilijk. De mensen wisten dat we langs zouden komen en ze kregen waar voor hun geld. Daarna kon begonnen worden met het vastleggen van de groepen en het regelen van de accommodatie (het plein achter dorpshuis “Nisipa”). Ook werden er programmaboekjes gemaakt met daarin opgenomen een korte geschiedenis van Onderling Kunstgenot en de stukjes van de diversen meespelende groepen. In de week voor 24 juni werd begonnen met het opstellen van bar, decor, voorbereidingen voor de verlichting etc… En toen de avond zelf.

Hoe nader 20.00 uur kwam, hoe zenuwachtiger we werden. Zouden er veel mensen komen? Blijft het weer goed? Maar deze gedachten waren al snel verdwenen toen het publiek binnenstroomde. Om 20.00 uur werd het festival officieel geopend door burgemeester Schneider. Louis van Pul en Theo Matthijssen praatten het festival op een ludieke wijze aan elkaar. Achtereenvolgens traden op: 

Harmonie St. Cecilia,
Terheydens
Theater Reflex,
Claude Covemaker,
Theater De Lepehoek,
Passe Vite,
Essens Jeugdatelier
Toneelgroep Face

Tussendoor waren er optredens van The New Orleans Music Company. Hoewel het festival qua opzet toch overeenkomsten vertoonde meteen straattoneelvoorstelling was er een groot verschil : de stilte.
De aandacht en de stilte die het publiek in acht nam om de voorstellingen te kunnen volgen was enorm. Geboeid werden de optredens bekeken. Zonder andere groepen tekort te willen doen hadden Claude Covemaker en Theater De Lepehoek toch wel het meeste succes.

75 jarig bestaan

Wie op 25 juni 1994 ;s morgens over het kerkplein liep, zag het steeds gezelligger worden. Van stoelen, tafels, vlaggetjes (uiteraard oranje), boompjes planten toog, tap en geluidsinstallatie tot en met een heuse kiosk onderging het plein een metamorfose. Zo werd heel het Nispense kerkplein omgetoverd tot het decor van ons Pleintheaterfestival. Dat hier een grondige voorbereiding aan vooraf is gegaan zal iedereen duidelijk zijn.

De voorbereiding begon met het oprichten van een speciaal comité, dat werd gevormd uit bestuur en leden. De eerste taak van het comité was te zorgen voor financiële armslag om de kosten van het festival te kunnen dekken. Er werd besloten tot het huis aan huis verkoop van linnen tassen. De tas bedrukt met het logo, gevuld met een goed verzorgd programmaboekje ( met hierin een fotoquiz), een zelf ontworpen kleurplaat, ballon en vlaggetje, bleek een schot in de roos. Met een aantal leden werden op 4 juni de tassen op een ludieke manier aan de man gebracht. Gestoken in kledij van 75 jaar geleden en begeleid door een bakfiets met muziek en geluid trokken we door Nispen. De vele positieve reacties op de kleding deed ons spontaan besluiten ook op de dag zelf zo gekleed te gaan.

De feestdag begon met een kindermiddag. Mochten er tevoren twijfels zijn geweest over de invulling hiervan (zelf doen of een gezelschap uitnodigen): al diegenen die de kindermiddag bezocht hebben kunnen beamen dat dit best aan onze eigen leden toe te vertrouwen is. Een enthousiaste groep (Gerrie, Anita, Ria, Dimph, Carla, Sigrid, Henk en Patrick) bracht een eigen bewerking van het sprookje Sneeuwwitje ten tonelen. De ervaringen opgaan bij straattoneel kwamen goed van pas.  

Impressie kindermiddag

Het lukte de groep namelijk om de ruim 100 kinderen het gehele stuk geboeid te houden. Dat verschillende kinderen ook zelf als kabouter mee mochten spelen zorgden voor veel hilariteit. Het werd een echt feest toen iedereen tot slot in de polonaise over het kerkplein liep. De festiviteiten eindigde met een hagelslagfestijn (boterhamen met hagelslag) en gratis drinken voor de kinderen. De uitslag van de kleurwedstrijd werd bekend gemaakt en met een cadeautje gingen de kinderen en ouders tevreden naar huis.

De zenuwen over “het weer” verdwenen rond deze tijd, maar toen konden de zenuwen voor het WK-voetbal beginnen. Wie echter gedacht mocht hebben dat het verlies tegen België (1-0) onze avond zou kunnen overschaduwen heeft het mis gehad. Alleen iets later dan gepland vanwege de voetbal werd met een speciale act het festival met veel vuurwerk geopend.

In een vlot tempo traden achtereenvolgens op: Jeugdtoneelkring EJA uit Essen, Theater De Lepehoek uit Hoogstraten, Het Nispens Jeugdtoneel en Wil de Wel van de Suikerspintent. Deze werden afgewisseld met muziek van de band Cheers. 

   
Impressie festival

100 jarig bestaan

Als vereniging stonden wij in 2019 aan de vooravond van een grote uitdaging namelijk het 100 jarig bestaan van onze vereniging. Met een jubileumproductie, een theatermiddag, een familievoorstelling en feestavond werd dit uitbundig gevierd. 

De jubileumproductie, het sprookje ‘Diep in het bos’  werd geregisseerd door Gijs de Rooij en werd met drie voorstellingen door 500 man publiek gezien. We kregen lovende kritieken en mogen spreken van een zeer geslaagde en schitterende jubileumvoorstelling.

Een impressie van ‘Diep in het bos’

De Theatermiddag Hap-Stap bracht de bezoekers tijdens een wandeling langs zes eenakters, uitgevoerd door bevriende toneelgroepen. Tussendoor werden de bezoekers verwend met een hapje van de lokale middenstand en een drankje van lokale brouwerijen. De middag werd afgesloten met een ons eigen gebrouwen biertje ’n Blond Genotje.  

Familievoorstelling ‘Het geheim van Nieuwjaar’ werd geschreven en geregisseerd door Eric Borghouts. Deze voorstelling werd gehouden in het Openluchttheater van Nispen. 

Een impressie van ‘het geheim van nieuwjaar’

Het jubileumjaar werd afgesloten met een tentoonstelling,  een receptie en een geweldige feestavond.